von Harald König
Lambrecht. Diese historische Ansichtskarte aus der Sammlung von Udo Grimm zeigt einen Blick in die Klostergartenstraße. Das genaue Datum der Aufnahme ist leider nicht bekannt. Bei dieser schönen Karte lehne ich mich gespannt zurück und überlasse die Beschreibung jemandem, der in dieser Straße geboren wurde und sich dort bestens auskannte – Elisabeth Schneckenburger. Lediglich in einem Detail hat sie sich geirrt: Der Großbrand bei der Firma Haas ereignete sich nicht 1898, sondern 1899.
Gedicht von der Lambrechter Heimatdichterin Elisabeth Schneckenburger
Unser Heimatschdädtel Lambrecht
hot viel Schdroße schmuck und schää,
macher alte, traute Winkel,
Gäßelcher noch eng unn klää.
Ännie vun de schänschte Schdroße
is die Kluschdegaadeschdroß,
ziemlich in de Mitt‘ vum Schdädtel,
asphaltiert unn bräät unn groß.
Frieher war se noch geplaschdert,
uff de Trottwars ‘s mänscht noch Sand,
bekannt war ag de Kluschdegaade
hier als ‘s beschte Gaadeland.
Bin do in de Schdroß gebore
unn ich wääß noch ganz genaa,
wie’s in unsrem Kluschdegaade
um’s Johr „1900“ war.
Nordseits henn drei Heiser g’schdanne,
‘s große Doppelhaus vun Haas,
die Kinnerschul gleich newe dra(n),
‘s letscht mei Eltrehaus, des war’s.
Gaade war do noch an Gaade,
dief gelegge seiner Zeit,
Treppelcher sinn nunner gange
unn e Päädel nooch de Seit.
Die Kinnerschul war domols nit
groß wie heit an Platz unn Raum,
noch e Hall mit Sitz unn Schaukel
war links bis zum Gaadezaun.
Vum Roßkaschdanniebaam im Hof,
an Höh unn Umfang selte groß,
hot ag des Blädderdach geräächt
bis e riwwer an die anner Schdroß.
Am Schulhof, an de Gäärde lang
e Schdaketezaun war dra(n),
am Eck hot wie e Wächter g’schdanne
noch e mächt’ger Ahornbaam.
Es waen die zwää alte Bääm
Künder aus vergangner Zeit,
‘s henn ag iwwern Kluschdegaade
Kloschterglocke einst geleit.
Noh war’s Kloschter vun St. Lambrecht
mit viel gutem Gaadeland.
„Klostergarten“ zum Gedenken
hot merr unser Schdroß benannt.
Vun hinne her beim Weschtei(n)gang,
dort des große Viereck Land,
war beschdellt mit holzne Rahme,
‘s Duuch zum trickle hot merr g’schbannt.
Uff de Südseit war’n Fabrike:
„Gebrüder Haas – Daniel Haas,
die vun Walzinger drauß am Eck,
zwische frinn die „Köhler Bas“.
Ehr guter Wie(n), der war bekannt,
do geweilt hot jeder gern,
de Herr Zwick hot noch gebodde:
„Feierabend meine Herrn“.
Am Eck hot noch de „Bill“ ausg’schellt,
‘s Neieschde gab er uns bekannt.
Ganz die Schdroß rei war die Kerwe,
Johre durch mit Schdand an Schdand.
Owends henn zwää Gaslaterne
zur Beleichtung do gebrennt,
heit noch ob de trei Bedienung
sei de „Vedder Max“ genennt.
‘s war in unsrem Kluschdegaade
de Betrieb schun immer groß,
‘s henn die Webschdiel noch gerabbelt
unn getut hot als die Bloos.
All die Kohle unn die Wollsäck
henn die Fuhrleit mit de Geil
her zu de Fabrike g’fahre
schääner war’s wie alleweil.
Doch im Herbscht s‘ Johr „achtundneunzig“,
schwerer Schlag unn Schrecke war’s,
wie e Großbrand faschd vernichtet
die Fabrik Gebrüder Haas.
Domols hot’s noch Schdurm gelidde,
‘s war die Feierwehr schnell do,
doch Kesselhaus unn Wewerei
henn gebrennt scunn lichterloh.
Aus de noh Umgebung kamen
Feierwehr noch a(n)gerannt,
nooch Schdunne erscht um Middernacht,
war der Brand dann ei(n)gedämmt.
Schaurig war des Bild am Morgen,
ganz zerstört war die Fabrik,
Kessel, Webschdühl, die Maschine
und verbrennt vum Dach manch‘ Schdick.
Ball hot merr widder uffgebaut
‘s neue Werk am alte Ort,
schbätter „neunzehnhundertsiwwe“
‘s große Gebäude gegge Nord‘.
Weil iwwerm Weg dort’s Schlachthaus war,
i sag jedi Sort vun Vieh
kumme durch de Kluschdegaade,
alle Daag, ob schbot, ob frieh.
Zu der Zeit is hier’s erschte Auto
däglich als durch unser Schdroß,
hab ag „Knack-Knack-Knack“ mitg’sunge,
do war immer ebbes los.
Blickt merr heit zurück die Johre,
viel is kumme, gange ag,
wu die gude Gäärde waren,
sieht merr jetzt ball Dach an Dach.
Ag die Südseit vum nei Stadthaus,
dort, der große Sitzungssaal,
grenzt an die Schdroß vum Kluschdegaade
mit Podest unn Wappenmal.
Die „Köhler Bas“ lebt längscht nimmi
unn vum Wei(n) sei g’sagt debei:
„‘s Haus Colofong bürgt Qualität,
fiehrt mit eihner Kellerei“.
Doch die Fabrike schdehen schdill,
‘s is verschdummt des Webschduhls Lid,
ich hab geliebt sei Melodie,
‘s henn die G’schäfte noch geblieht.
Geh‘ ich jetzt durch de Kluschdegaade,
‘s is die Schdroß ag wirklich schää,
doch, duh ich meer däglich wünsche:
„‘mög‘ de Webschduhl widder gäh“.